گبه یا قالیچه خرسک فرشی از جنس قالی است که معمولاً در اندازه کوچک توسط عشایر و قشقایی بافته میشود.
گبه پرزهای بلند دارد و در بافت آن شمار پود بیشتری به کار میرود که تأثیر چشمگیری بر نرمی گبه میگذارد. تعداد پود برخی از گبهها گاهی از سه تا هشت پود در هر رج و بلندی پرزها گاهی تا یک سانتیمتر هم میرسدنام گبه/گپه به چم پوشن است واژگان کف و کپک و کپتان/خفتان نیز با ان هم خانوادهاند. فرششناسان امروز برای یافتن ریشه این کلمه مسیر پر پیچ و خمی را پیمودهاند. در مواقعی آن را در کنار واژه قبیح گذاشته وگاه به کلمه «گایر» ربط دادهاند که اولی به معنای زشت و معمولی و دومی به معنای حفاظ است. اما امروز در لغت به معنای ضخیم و زمخت است و نوعی فرش است که دارای خوابی بلند و بهصورت درشت بافت است. در ابتدا نیز به عنوان زیراندازی بافته شده که مانع نفوذ سرمای زمین میشدهاست
در اوایل گبهها ساده و بدون نقش بافته میشدند. بافندگان اغلب از محیط و طبیعت اطراف الهام میگرفتند و طرح ذهنی خود را روی گبهها به کار میگرفتند. چون بافنده آن را برای نیاز و مصرف شخصی خود تولید میکرده در بافت آن از ایدههای ذهنی اش بهره میگرفته و گاهی آرزوهایش را بر روی گبه به نمایش میگذاشتهاست. مانند نقش چادر که شاید به معنای داشتن سرپناهی ثابت بوده یا نقش انسان به عنوان خانواده و نقشهای دیگری که هر یک نماد خاص خود را داشتهاست. گبه دستبافتهای با اصالت است و نقوشی که در بافت آن به کار رفتهاست آن را از سایر دستبافتهها متمایز میکند. اغلب طرحهای گبه ملهم از طبیعت اطراف بافندگان و بر اساس ذهنیت آنها بودهاست.
در دل این نقش مفهومی عرفانی مورد نظر است. این خانههای در هم شده و یکنواخت تصویری انتزاعی از مراحل زندگی را نمایان میکند که آغاز آن از عالم هستی است و پایان آن به گوهر ذات و وجود منتهی میشود.
به همان میزان که مراحل اولیه تولید گبه از اهمیت خاص خود برخوردار است، نگهداری آن نیز مستلزم دقت و توجه میباشد که این امر موجب افزایش ماندگاری و قیمت آن میشود. عوامل آسیبرسان شامل حشراتی مثل بید، سوسک و موش میباشند که بدترین آنها بید است. برای مقابله با بید روشهایی مانند استفاده از محلول شیمیایی خاص در هنگام شستشو، افشانه کردن پشت و روی گبه با حشره کش یا استفاده از نفتالین و تنباکو در انبار پیشنهاد میشود. باید از قرار دادن آن در محیط تیره و تاریک و مرطوب پرهیز کرد، همچنین نباید در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرد، زیرا موجب پریدگی رنگ گبه میشود. بهتر است برای در امان ماندن آن از هر گونه رطوبت احتمالی از موکتی در زیر آن بهره گرفت و آن را در معرض هوا قرار بدهیم
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.