فرش چهار متری | طایفه کوهی

فرش دستباف قشقایی: هنری از گذشته تا حال

ویژگی‌های منحصر به فرد فرش دستباف قشقایی، یکی از گونه‌های ممتاز هنر دستبافت ایرانی، در تاریخ، فرهنگ، و هنرافزایی این بافندگان زیبا نهفته است.

تاریخچه فرش‌های دستباف قشقایی: قشقایی‌ها، گروه قومی با تاریخ و فرهنگ عریق و غنی، به نظر می‌رسد که نزدیک به هزار سال است که تاریخ خود را از طریق داستان‌ها و آوازها به نسل‌های آینده منتقل می‌کنند. این افسانه‌ها می‌گویند که این قوم از ترکستان چین به ایران مهاجرت کرده‌اند. وقتی که به ایران وارد شدند، سرزمینی کوهستانی و سردسیر از آذربایجان را برای سکونت انتخاب کردند.

در اوایل قرن 16، قشقایی‌ها به استان فارس کوچ کردند و تحت حکومت شاه اسماعیل قرار گرفتند. این ایل توسط کدخداها اداره می‌شد و زنان این ایل به بافت فرش مشغول بودند. از آن زمان، قشقایی‌ها در استان فارس سکونت گرفته و هنر بافت فرش در این منطقه شکل گرفته است.

ویژگی‌های هنری: فرش‌های دستباف قشقایی از لحاظ هنری دارای ویژگی‌های خاصی هستند. این فرش‌ها بیشتر نرم و ظریف هستند، با گره‌هایی که به صورت متقارن یا نامتقارن بافته می‌شوند. از دیگر ویژگی‌ها، استفاده از دارهای افقی به دلیل زندگی مردم عشایر قشقایی درون چادر است. این دارها سبب می‌شود که فرش‌ها با زمین در تماس باشند و بافنده بتواند به راحتی روی آن نشسته و بافتن را انجام دهد.

الیاف فرش دستباف قشقایی: استفاده از الیاف مرغوب از جمله ویژگی‌های مهم این فرش‌هاست. پشم و پنبه از جمله الیاف اصلی هستند که در بافت این فرش‌ها به کار می‌روند. انتخاب پشم با کیفیت و عدم استفاده از گره‌های تقلبی سبب می‌شود که این فرش‌ها با گذر زمان سالم مانده و از کیفیت خود افت نکنند. در برخی موارد، برای افزایش ظرافت قالی، از الیاف پنبه و ابریشم نیز استفاده می‌شود.

نوع و کیفیت بافت: فرش‌های قشقایی بیشتر نازک و ظریف هستند و بافت آن‌ها همگون و زیباست. از دو پود در هر رج نیز برای ایجاد استحکام استفاده می‌شود، که باعث می‌شود این فرش‌ها در برابر کاربرد و گذر زمان مقاوم باشند.

سنت و الهام‌بخشی: قشقایی‌ها در تاریخ خود الهام گرفته‌اند و از سنت‌های مختلف تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. این اثرات از آسیای مرکزی تا قفقاز و هنر فرش‌های آنتیک ایرانی می‌باشد. این ترکیب موجب شکل‌گیری فرش‌های دستباف قشقایی شده و به آن‌ها ویژگی‌ها و زیبایی خاصی بخشیده است.

در نهایت، فرش دستباف قشقایی با تاریخچه عریق، بافت زیبا، و الهام‌گیری از سنت‌های گذشته، نمونه‌ای ارزشمند از هنر دستبافت ایرانی است که با زیبایی خاص خود تاریخچه فرهنگی این منطقه را بافته و در تمامی اقطار جهان شناخته شده است.